[EN, Dutch below] In response to a request sent in by a social worker from an NGO, the students of the EU Citizen Rights Corner published a legal advice regarding the access to shelter and social assistance for EU migrant workers who lost their jobs. The central question of this advice is whether it is legally correct, in light of EU and Dutch Law, for Dutch municipalities to deny access to homeless shelters (and social assistance) on the grounds that the EU citizens in question have not worked and lived in the Netherlands for five years.

After thorough legal research and consulting the law, the Clinic concluded that Dutch municipalities are in violation of EU and Dutch law when they refuse requests solely on the grounds that a EU citizen has not worked and lived in the Netherlands for five years. While five years is the threshold for obtaining the permanent residence status which entitles EU citizens to full equal treatment, there are many situations in which EU citizen can be eligible for shelter facilities and social assistance despite not having acquired that status.

In addition, it is also not up to municipality to reject a request on the basis of a presumption of a lack of right to residence. The IND is the sole authority with jurisdiction to determine an EU citizen’s right to residence in the Netherlands. However, it should be noted that applying for social assistance or shelter can put the EU citizen’s right to residence at risk, as the municipality can notify the IND which can thereafter revoke a person’s right to residence if he/she does not meet the residence conditions under EU law. This can result in further steps to remove the EU citizen from the country. It is therefore important to consider the risks in light of personal circumstances and the likelihood that the EU citizen concerned will retain his or her right of residence or be able to regain a right of residence quickly, for example by finding a new job.

You can find the full advice below:

---

[NL] Het recht op opvang en social bijstand voor daklozen EU-arbeidsmigranten

In antwoord op het verzoek van een maatschappelijk werker van een NGO hebben de studenten van de EU Citizens Rights Corner een breed juridisch advies opgesteld over de toegang tot daklozenopvang en sociale bijstand voor arbeidsmigranten uit de EU die hun baan hebben verloren. De centrale vraag van dit advies is of het in het licht van het EU-recht en het Nederlands recht juridisch correct is dat Nederlandse gemeenten de toegang tot daklozenopvang (en sociale bijstand) weigeren op grond van het feit dat de betrokken EU-burgers niet vijf jaar in Nederland hebben gewerkt en gewoond.

Na grondig juridisch onderzoek en raadpleging van de wet heeft de kliniek geconcludeerd dat Nederlandse gemeenten in strijd met de EU- en Nederlandse wetgeving handelen wanneer zij verzoeken weigeren uitsluitend op grond van het feit dat de EU-burgers niet vijf jaar in Nederland hebben gewerkt en gewoond. Hoewel vijf jaar de termijn is voor het verkrijgen van een duurzame verblijfsstatus die de EU-burger recht geeft op volledige gelijke behandeling, zijn er veel andere situaties waarbij EU-burgers in aanmerking kunnen komen voor bijstand en opvang voordat ze deze drempel hebben bereikt.

Daarnaast is het ook niet aan gemeenten om een verzoek af te wijzen op basis van het vermoeden van het ontbreken van een verblijfsrecht. Alleen de IND is bevoegd om het verblijfsrecht van een EU-burger in Nederland vast te stellen. Het is belangrijk om te waarschuwen dat het aanvragen van sociale bijstand of opvang het verblijfsrecht van EU-burgers in gevaar kan brengen, aangezien de gemeente de IND kan informeren en de IND de bevoegdheid heeft om iemands verblijfsrecht in te trekken wanneer hij/zij niet aan de verblijfsvoorwaarden voldoet. Het gevolg kan daarom zijn dat de IND stappen onderneemt om de betreffende EU-burger het land uit te zetten. Het is daarom van belang om van te voren de risico’s af te wegen in het licht van de persoonlijke omstandigheden van uw cliënt en de waarschijnlijkheid dat de desbetreffende EU-burger zijn of haar verblijfsrecht behoudt of weer snel een verblijfsrecht kan verkrijgen, bijvoorbeeld door een nieuwe baan te vinden.

Voor een uitgebreidere weergave van de juridische grondslagen kunt u hier het volledige advies raadplegen: